Tram trong in ấn - những hiểu biết cơ bản
Một hình ảnh thì có chỗ sáng, chỗ tối, chỗ đậm, chỗ lợt. Để in ra, ta cần phải in được những lớp mực dày mỏng khác nhau tương ứng với chỗ đậm lợt trên hình ảnh. Tuy nhiên, các phương pháp in hiện nay chỉ cho phép in được lớp mực có độ dày như nhau, do đó, để giải quyết vấn đế, người ta đã nghĩ ra một giải pháp: thay vì in những lớp mực có độ dày mỏng khác nhau để tái tạo hình ảnh, người ta sẽ chia và in tấm ảnh bằng những điểm nhỏ, gọi là điểm tram.
1. Tram là gì:
Nếu ai chưa biết thì hãy cầm thử một tờ báo hay tạp chí lên, nhìn kỹ vào những bức ảnh người được in trên đó. Ta sẽ thấy hình ảnh được in dưới dạng những chấm to nhỏ khác nhau, các chấm đó gọi là tram.
2. Tram để làm gì?
Một hình ảnh thì có chỗ sáng, chỗ tối, chỗ đậm, chỗ lợt. Để in ra, ta cần phải in được những lớp mực dày mỏng khác nhau tương ứng với chỗ đậm lợt trên hình ảnh. Tuy nhiên, các phương pháp in hiện nay chỉ cho phép in được lớp mực có độ dày như nhau, do đó, để giải quyết vấn đế, người ta đã nghĩ ra một giải pháp: thay vì in những lớp mực có độ dày mỏng khác nhau để tái tạo hình ảnh, người ta sẽ chia và in tấm ảnh bằng những điểm nhỏ (gọi là điểm tram), điểm tram nhỏ thì vùng đó sẽ sáng hơn, điểm tram lớn thì vùng đó tối hơn. Khi nhìn vào hình ảnh, mắt ta sẽ có cảm giác hình ảnh có độ sáng tối như hình ảnh gốc.
Như vậy, tram dùng để in các hình ảnh có độ đậm lợt, sáng tối.
(Hình ảnh Trước khi Tram hóa)
(Hình ảnh sau khi tram hóa)
3. "Làm tram" như thế nào?
Một phần mềm trên hệ thống chế bản gọi là RIP sẽ chịu trách nhiệm tách màu và tạo tram cho từng màu in.
4. Một số thuật ngữ chuyên ngành:
- "Xuất tram bao nhiêu?" Đây là câu hỏi cửa miệng của những nơi xuất phim hay ghi bản in (khắc trục in), ý muốn hỏi độ phân giải tram ta cần xuất ra như thế nào. Vậy độ phân giải tram là gì? Là số điểm tram trên một inch chiều dài, độ phân giải tram càng lớn thì hình ảnh in ra càng mịn màng. Tuy nhiên, xuất tram bao nhiêu còn tùy thuộc bạn muốn mang về in kiểu gì. Thông thường, xuất phim in offset trên giấy couche thì xuất tram 175, giấy ford thì xuất tram 150, kéo lụa hình ảnh thì xuất 80-100. Một số nơi sử dụng công nghệ CTP ra kẽm trực tiếp thì có thể xuất ra tới 300dpi.
- Góc tram bao nhiêu? Góc tram là góc tạo bởi một hàng điểm tram so với cạnh tờ in, đo bằng độ.
- Góc tram thì có ý nghĩa gì? Khi in chồng màu, người ta sẽ quan tâm đến góc tram của từng lá phim. Nếu xuất sai góc tram thì khi in ra có thể bị "moire".
- Moire là gì? Khi in chồng 2 tram lên nhau, sẽ xuất hiện các vệt sọc trên hình ảnh do tương quan về vị trí của các hạt tram
Để hạn chế hiện tượng này, người ta áp dụng nhiều cách như in các màu in ở các góc khác nhau, xuất tram in với độ phân giải cao hơn, hoặc dùng các loại tram có hình dạng, kích thước và sự phân bổ đặc biệt theo một giải thuật nào đó.